وبلاگ
هر ۱۰۰۰متر زمین کشاورزی چقدر برنج میتوان برداشت کرد؟
مرداد
میزان تولید برنج خالص از هر ۱۰۰۰ متر مربع زمین کشاورزی در شمال ایران
محاسبه دقیق میزان برنج خالصی که از هر ۱۰۰۰ متر مربع (معادل ۰.۱ هکتار یا تقریباً ۱ جریب محلی در برخی مناطق) زمین کشاورزی در استان‌های شمالی ایران (گیلان و مازندران) به دست می‌آید، به فاکتورهای متعددی وابسته است. با این حال، می‌توانیم یک تخمین واقع‌بینانه و بازه‌ای از ارقام را ارائه دهیم.
عوامل کلیدی مؤثر بر میزان تولید برنج:
-
نوع رقم برنج:
- ارقام محلی (بومی): مانند هاشمی، طارم، صدری، علی‌کاظمی. این ارقام معمولاً عطر و طعم بسیار عالی دارند اما عملکرد (میزان تولید در واحد سطح) آن‌ها کمتر است.
- تخمین عملکرد شلتوک: حدود ۳۰۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم شلتوک در هر ۱۰۰۰ متر مربع.
- ارقام پرمحصول (اصلاح شده): مانند شیرودی، فجر، ندا، خزر، آمل ۳. این ارقام مقاومت بیشتری به آفات و بیماری‌ها دارند و عملکرد بالاتری ارائه می‌دهند، اما معمولاً عطر و طعم آن‌ها به پای ارقام محلی نمی‌رسد.
- تخمین عملکرد شلتوک: حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم (و حتی تا ۸۰۰ کیلوگرم در شرایط بسیار ایده‌آل) شلتوک در هر ۱۰۰۰ متر مربع.
-
شرایط اقلیمی و آب و هوایی سال کشت:
- میزان و توزیع بارندگی (به ویژه در فصل داشت)، دمای هوا، تابش آفتاب و وقوع بلایای طبیعی مانند سیل یا خشکسالی، تأثیر مستقیمی بر عملکرد نهایی دارند. سال‌های با آب و هوای مطلوب، عملکرد بالاتری دارند.
-
کیفیت خاک و حاصلخیزی زمین:
- زمین‌هایی با بافت مناسب (لوم رسی-سیلتی)، زهکشی خوب و غنی از مواد آلی و عناصر غذایی، عملکرد بهتری خواهند داشت. انجام آزمایش خاک و اصلاح آن بر اساس نیاز، می‌تواند به افزایش تولید کمک کند.
-
مدیریت و عملیات زراعی:
- تاریخ کاشت و برداشت: رعایت زمان مناسب نشاءکاری و برداشت (بر اساس رقم و شرایط منطقه) بسیار مهم است.
- میزان مصرف کود: استفاده بهینه و متعادل از کودهای شیمیایی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم) و آلی. مصرف بیش از حد یا کمتر از حد نیاز می‌تواند عملکرد را کاهش دهد.
- مدیریت آبیاری: تأمین آب کافی و منظم به خصوص در مراحل حساس رشد.
- کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز: مدیریت صحیح و به موقع این عوامل، از کاهش محصول جلوگیری می‌کند.
- نحوه آماده‌سازی زمین: شخم زدن، ماله کشی و تسطیح مناسب زمین.
-
تجربه و دانش کشاورز:
- کشاورزان باتجربه با شناخت دقیق زمین و شرایط محلی، معمولاً عملکرد بهتری دارند.
تبدیل شلتوک به برنج سفید (خالص):
میزان برنج سفیدی که از شلتوک به دست می‌آید، به عواملی مانند رقم برنج، رطوبت شلتوک، و کیفیت فرآیند سفید کردن (کارخانه شالیکوبی) بستگی دارد. به طور میانگین:
- ضریب تبدیل: حدود ۵۰ تا ۶۵ درصد.
- به این معنی که از هر ۱۰۰ کیلوگرم شلتوک، بین ۵۰ تا ۶۵ کیلوگرم برنج سفید (خالص) به دست می‌آید. ارقام محلی معمولاً ضریب تبدیل کمتری دارند (حدود ۵۰-۵۵%)، در حالی که ارقام پرمحصول ممکن است ضریب تبدیل بالاتری (تا ۶۰-۶۵%) داشته باشند.
- باقی‌مانده، شامل سبوس، نیم‌دانه (خورده برنج)، و ضایعات فرآیند سفید کردن است.
تخمین نهایی میزان برنج خالص (سفید شده) از هر ۱۰۰۰ متر مربع:
با توجه به عوامل بالا، می‌توانیم بازه‌های زیر را برای تولید برنج سفید (خالص) از هر ۱۰۰۰ متر مربع زمین کشاورزی در شمال ایران ارائه دهیم:
-
برای ارقام محلی (هاشمی، طارم و…):
- عملکرد شلتوک: ۳۰۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم
- با ضریب تبدیل ۵۰% تا ۵۵%: حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم برنج خالص.
-
برای ارقام پرمحصول (شیرودی، فجر و…):
- عملکرد شلتوک: ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم (و تا ۸۰۰ کیلوگرم در شرایط بسیار مطلوب)
- با ضریب تبدیل ۵۵% تا ۶۵%: حدود ۲۷۵ تا ۴۵۰ کیلوگرم (و حتی تا ۵۲۰ کیلوگرم در شرایط ایده‌آل) برنج خالص.
نتیجه‌گیری:
به طور کلی، میتوان گفت که از هر ۱۰۰۰ متر مربع زمین برنجکاری در شمال ایران:
- کشاورزان متوسط و باتجربه با ارقام بومی، معمولاً در بازه ۱۸۰ تا ۲۲۰ کیلوگرم برنج خالص را برداشت می‌کنند.
- کشاورزان با عملکرد بالا در شرایط ایده‌آل و با ارقام پرمحصول، می‌توانند تا ۳۵۰ تا ۴۵۰ کیلوگرم برنج خالص و در موارد استثنایی بیشتر نیز برداشت کنند.
این ارقام صرفاً تخمینی هستند و برای یک برآورد دقیق‌تر، باید به مشخصات خاص زمین، رقم انتخابی، و شرایط مدیریت زراعی توجه کرد. همواره توصیه می‌شود قبل از سرمایه‌گذاری یا کشت، با کارشناسان جهاد کشاورزی محلی و کشاورزان باتجربه منطقه مشورت شود.
